بهبهان، شهری است در جنوب غربی ایران که مرکز شهرستان بهبهان در جنوب شرقی استان خوزستان است. قدیمی ترین نرگس زار طبیعی ایران در منطقه زاگرس استان خوزستان و شهر بهبهان جای گرفته است و پیشینه تاریخی آن به پیش از میلاد مسیح می رسد.
(برای آشنایی با شهرداری بهبهان کلیک کنید.)
نام
در وجه تسمیه بهبهان چند نظریه بیان شده که مهم‌ترین آنها، بهو به معنای کوشک و کوشک است که به قصر و عمارت عالی خارج از شهر که در میان باغ و بوستانی قرار گرفته باشد، اطلاق می شود و بهبهون یعنی بهترین کوشک.
بهبهو به فضای باز و جا و مکانی مناسب گفته می شود که چون این مکان از نظر جغرافیایی با تعریف دشت همخوانی دارد، لذا بهو یعنی دشت و بهبهو (بهبهان) یعنی بهترین دشت.
در غرب بهبهان کنونی (کوهپایه های زاگرس) جایگاهی وجود دارد که مربوط به بغ بغان یعنی خدای خدایان (عهد باستان) است که با گویش محلی بعبعو گفته می‌شود. این لفظ در اثر تکرار در طول زمان به بهبهو و سپس بهبهون یا بهبهان بیان شده است.
برخی از مورخان معتقدند که ساکنان اولیه این شهر، بهان (سیاه‌چادر) نشین بوده اند و چون خانه های خود در این مکان را از سنگ و گچ ساختند، در زمستان و تابستان آسایش بهتری در آنها نسبت به چادر داشتند. پس آنجا را «بهبهان» یعنی بهتر از سیاه چادر نامیدند.
منابع تاریخی از نام‌های دیگری چون رامقباد، بِرامقباد، اَبَرقباد، آمد قباد، به از آمد کواذ، به از آمِدِ کَواد (به معنی قباد بهتر از آمد است) برای ارجان استفاده کرده اند که بخش دوم مشترک در همه آنها به نام پادشاه قباد یکم ساسانی اشاره دارد.
پیشینه
تاریخ بهبهان همواره و همه جا با تاریخ آریاگان (ارگان/ارجان) همراه بوده و اساساً یکی شمرده می‌شود. ایالت باستانی ارجان (شامل شهرستان بهبهان، امیدیه، آغاجاری و استان بوشهر و استان کهگلویه و بویراحمد کنونی) متعلق به دوره ایلامی، دوران میانی در ایران بود که در مرز خوزستان و فارس واقع شده بود.
در تقسیمات پنج کوره ای ایالت پارس در زمان ساسانیان، شهر ارگان مرکز کوره ارجان با نام‌های دیگر قبادخوره، کوره قباد بوده است.
بزرگ‌ترین عامل نابودی ارجان، عامل طبیعی زمین‌لرزه سال ۴۴۴ ق و ۴۷۸ ق بوده است. مردمی که از زمین لرزه در منطقه ای که پیش از آن محل نیایششان بود و بهان نامیده می‌شد، گرد هم آمدند و برای چندگاهی آنجا زیستند و در محلی که بهتر از «بهان» بود، شهری را بنا کردند که «بهبهان» نامیده شد. در همین زمان و پس از تقسیمات جدید کشوری، بهبهان از استان فارس جدا شده و به استان خوزستان پیوست.
جغرافیا
بهبهان در ۳۰٫۵۹۵۹°شمالی ۵۰٫۲۴۱۷°شرقی واقع شده و از شمال و شمال شرقی به شهرستان کهگیلویه (دهدشت) و از جنوب به بخش زیدون، از مغرب به شهر آغاجاری و امیدیه و از شرق به گچساران منتهی می‌شود.
بهبهان که در دشت و مجاورت با بلندی‌های رشته‌کوه زاگرس قرار دارد و از رودخانه‌های پرآب مارون و خیرآباد و زهره برخوردار است، دارای جایگاه اکولوژیک خاص و مناطق ویژه ای است.
فرهنگ
قومیت: ساکنان قدیمی این منطقه و برخی اقوام لر
زبان، گویش، لهجه: مردم بهبهان از دو گروه بزرگ قومی تشکیل می‌شوند که گروه نخست، ساکنان قدیمی این منطقه هستند که آیین و آداب، پوشش و زبان ویژه خود را دارند. این گویش بهبهانی به گویش اردکانی شبیه است. دومین گروه عمده بهبهان، بیشتر از اقوام لر با گویش لری می‌باشند و از ابتدا در همین مناطق غیرشهری، سکنی گزیده اند.
جمعیت
جمعیت شهر بهبهان طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر با ۱۲۲٬۶۰۴ نفر است.
جاذبه ها
تنگ تکاب، پلاژ مارون، محوطه باستانی ارجان، قلعه گلاب، دریاچه چاه ماری، حمام تاریخی بکان، منطقه شکار ممنوع کوه بدیل، غار خفاش، موزه بهبهان
رهآورد
گل نرگس، عبابافی، قلیان، ظروف مسی، نمد مالی، گیوه، ورشو سازی، ظروف سفالی، لحاف دوزی
اقتصاد
صنعت: صنایع شهرستان بهبهان به دو دسته صنایع ماشینی و دستی بخش بخندی می‌شوند. صنایع ماشینی نیز شامل صنایع سبک (صنایع غذایی، چوب و وسایل حمل و نقل) و صنایع سنگین (صنایع مربوط به نفت و انواع معادن و سنگ‌های ساختمانی) می‌شود. پالایشگاه گاز بیدبلند (فازهای ۱ و ۲)، واحدهای نفتی پازنان ۲ و رگ سفید ۲ در بخش زیدون، کارخانه سیمان، آجر ماشینی ملامین سازی، ظروف آلومینیوم، کابینت سازی، قندسازی، بسته بندی خرما و… از مهم‌ترین کارخانه های این منطقه محسوب می‌شوند. از منابع و معادن زیر زمینی این شهرستان می‌توان به نفت، گاز، سنگ‌های آهک، سنگ گچ، خاک رس، شن، ماسه و مواد اولیه برای تولید سیمان اشاره کرد.
کشاورزی: وجود زمین‌های حاصل خیز برای کشاورزی، پتانسیل کامل منطقه برای دامداری، غنی بودن از لحاظ معادن و منابع زیرزمینی و شکوفایی صنایع اعم از صنایع دستی و ماشینی سبک و سنگین، بازرگانی این منطقه را رونق بسیار بخشیده و برخی از مردم این شهرستان دارای شغل بازرگانی هستند.
نیروگاه سیکل ترکیبی بهبهان نیز از منابع تأمین انرژی در این شهر است.
منبع
سایت شهرداری بهبهان
ویکی پدیا
