منوچهر مزینی؛ پدر شهرسازی نوین ایران

منوچهر مزینی
پدر شهرسازی نوین ایران
سال تولد: 1313
محل تولد: ساری
تحصیلات: دکترای شهرسازی از دانشگاه فنی مونیخ

منوچهر مزینی (۱۳۱۳–۱۳۸۱) از پژوهشگران ایرانی معماری و شهرسازی بود. همسر او، ناهید سالیانی، مجسمه‌ساز و استاد دانشگاه هنرهای زیبا بود.

او که متولد شهر ساری بود، تحصیلات مهندسی معماری را در دانشگاه تهران به پایان رساند و سپس مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته برنامه‌ ریزی شهری از موسسه فنی ایلینوی (آی آی تی) در شیکاگو (۱۹۶۶) دریافت نمود. موضوع پروژه کارشناسی ارشد او با عنوان پیشنهادی برای تقسیم اراضی روستایی در آذربایجان تحت هدایت لودویگ هیلبرزایمر تکمیل گردید. مزینی، سپس دکترای شهرسازی خود را از دانشگاه فنی مونیخ دریافت نمود. او در طی حرفه آکادمیک خود، به تدریس در دانشگاه ملی ایران (شهید بهشتی)، دانشگاه تهران، دانشگاه بوستن، دانشگاه ملک عبدالعزیز جده، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه سهند تبریز پرداخت.

او آغازگر اندیشه علمی در باب معماری و شهرسازی بود، به همین دلیل نقطه عطفی در تاریخ ادبیات معماری و شهرسازی ایران است. دکتر مزینی، تلاش بسیاری نمود تا اندیشه علمی را به ایران و ایرانیان منتقل کند و با درک هدف خود در رشد و آگاهی‌ های علمی معماری و شهرسازی در ایران از طرق مختلف کوشید تا این هدف را محقق نماید. از جمله اقدامات وی حضور در مراکز آموزشی، تربیت و آموزش دانشجویان و انتقال آموخته‌ های خود در حوزه‌ های تئوری و طراحی، تربیت پژوهشگران شهرساز و معمار در سطح دکترا، تالیف و ترجمه متون علمی باارزش و نیز حضور در مجامع حرفه‌ ای و اجرایی بود.

وی از برجسته ترین صاحب نظران در زمینه مباحث شهرسازی و معماری، به ویژه با نگاه برنامه‌ ریزی شهری است و مطالعات بسیاری را در باب این مفاهیم به انجام رسانده است. همچنین دکتر مزینی به سبب تسلط بر زبان های انگلیسی، آلمانی، فرانسه و عربی، ترجمه کتاب های ارزشمندی را با موضوع شهرسازی و معماری از خود به یادگار گذاشته است. دکتر منوچهر مزینی در سال 1381 دار فانی را وداع گفت.

از دکتر مزینی، مقالات و کتب متعددی به صورت تألیف و ترجمه در زمینه معماری و شهرسازی بر جا مانده است، از جمله: از زمان و معماری، مقالاتی در باب شهر و شهرسازی، واسازی، و فضا زمان معماری. از مهمترین آثار ترجمه او می‌توان به کتاب فضا، زمان و معماری نوشته زیگفرید گیدیون اشاره کرد.

جایزه کتاب دکتر منوچهر مزینی
این جایزه، هر دو سال یک بار و با حمایت چند بنیاد خصوصی، طی مراسمی به معرفی و اهدای جایزه به مهم ترین و اثرگذارترین کتب تالیف و ترجمه در حوزه معماری و شهرسازی طی دو سال گذشته، می پردازد. این جایزه به "دو سالانه کتاب معماری و شهرسازی" هم شهرت دارد.

تالیف ها
برخی آثار تالیفی این معمار عبارتند از:

- مقالاتی در باب شهر و شهرسازی 
- دانشگاه تهران، از زمان و معماری 
- مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، مدیریت شهری و روستایی در ایران 
- سازمان زمین و مسکن، ساختار مدیریت شهری در ایران 
- مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری وزارت کشور، شهر در ورای دو بعد 
- وزارت مسکن و شهرسازی، مطالعه تهران از نظر کالبدی 
- مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری وزارت کشور، مطالعه فرا دوبعدی بزرگراه رسالت تهران 
- شهرداری منطقه 4 تهران، تاریخ و هنر معماری

همچنین آثار ترجمه مزینی: 

- فضا، زمان و معماری
- علمی و فرهنگی، سیمای شهر 
- دانشگاه تهران، روشهای علمی و عملی مسائل شهری 
-دانشگاه تهران، عرصه‌ های زندگی خصوصی و زندگی جمعی 
- دانشگاه تهران، واسازی (دکانستراکشن) 
- شهرداری تهران 

منبع
همشهری آنلاین
ویکی پدیا