مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی
نویسنده: جین جیکوبز
موضوع: شهرسازی، نوسازی شهری و سیاست شهری در آمریکا
ناشر: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران
تاریخ انتشار: 1386
تعداد صفحات: 554 صفحه
درباره کتاب
از هنگام انجام تحلیل‌های کالبدی شهر با مولفه‌های جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، زیست‌محیطی، فلسفی و هنری، زمان زیادی می‌گذرد. حداقل طی دو قرن گذشته افراد بسیاری مانند دورکیم، ماکس وبر، مارکس، جیکوبز و بسیاری دیگر در باب تحلیل کالبدی شهر بر حسب مدل های متفاوت تفاسیری بیان کرده اند. در این میان، نقش خانم جیکوبز در نحوه تفسیر پدیده های کالبدی شهر، توضیح علل، عرضه قوانین و اصول ناظر بر عملکرد درونی شهر، پیش‌بینی تغییرات و توسعه آن و توصیه راه‌کارهای اثربخش و کارا در شهرهای بزرگ بر حسب نمونه‌های شهرهایی مانند نیویورک حایز اهمیت است.
او با نگاهی انسان‌گرایانه و عدالت‌جویانه، نه از برج عالی روشن‌فکری بلکه از پیاده راه‌ها و کنج خیابان‌ها به شهرها می‌نگریست. شهر را اندامی طبیعی، زنده و بالنده می‌دانست که دارای اهمیت ویژه در عملکردهای درونی است. کتاب حاضر؛ اولین و مهمترین اثر خانم جین جیکوبز و حاصل زندگی جستجوگر، روش مشاهده عینی، احساس قوی او نسبت به زندگی روزمره مردم و فعالیت اجتماعی اوست و در دو زمینه قابل تفسیر است: اول: بستر تاریخی و اجتماعی دوران خلق اثر و نحوه‌ی تعامل خالق اثر در زندگی اجتماعی و دوم محتوای آن از حیث مساله‌گزینی، مدل تحلیلی، روش‌شناسی، یافته‌ها، راه‌کارها و شیوه نگارش. آشنایی دانشجویان، دست‌اندرکاران و مسئولان با مباحث نظری شهرسازی در ایران، یکی از دلایل انتشار کتاب است. نگارنده در کتاب، به بیان ماهیت ویژه شهرها، تنوع شهرها، نیروهای زوال و تجدید حیات (زاغه‌زدایی و زاغه‌سازی...)، یارانه ای کردن مسکن، مدیریت و برنامه‌ریزی مناطق و... می‌پردازد.
این کتاب بر نیم قرن گذشته ی شهرنشینی متمرکز می‌شود که معرفی آن به عنوان یک منبع جامع، جای تعجب دارد. جاکوبز به جای حمله بی‌رحمانه به سیاست‌های برنامه‌ریزی مدرنِ آن زمان و تاثیر منفی آنها بر جوامع درون شهری، نقد هوشمندانه و سازنده ای را ارائه می‌دهد که اصول جدیدی را برای برنامه ریزی و بازسازی شهرهای هوشمند و کاربردی پیشنهاد می‌دهد. همچنین او به این باور همگانی که اگر پول کافی داشتیم، فقر و فرسایش شهری را از بین می‌بردیم و به سرگردانی پول مالیات طبقه متوسط جامعه پایان می‌دادیم و حتی مسئله ترافیک را حل می‌کردیم، دهن‌کجی می‌کند؛ یعنی اعتقادی که به طور خطرناکی در فرهنگ معاصر و تا حدود نیم قرن بعد، همه گیر شده است.
اما به آنچه که ما با چند میلیارد دلار اول ساخته‌ایم، نگاه کنید: پروژه های کم درآمدی که به مراکز بزهکاری، خرابکاری و ناامیدی اجتماعی عمومیِ بدتری نسبت به آنچه که قرار بود جایگزین فقرای حاشیه نشین شوند تبدیل شده اند. پروژه های مسکن با درآمد متوسط که مملو از رخوت و فریب هستند و در تضاد با هر گونه پویایی و سرزندگیِ زندگی شهری. پروژه های لوکس مسکونی که یا مستقیم و یا با نوآوری‌های غلط به طور غیر مستقیم از شکوهشان کم می‌کند.
مراکز فرهنگی که قادر به حمایت از یک کتابفروشی خوب نیستند. مراکز مدنی و اوقات فراغت که هیچ‌کس جز بیکارها که انتخاب‌های کمتری برای اوقات بیکاری‌شان دارند، سراغ آنها نمی‌روند. مراکز تجاری که کپی‌های بی‌سلیقه ای از فروشگاه‌های زنجیره‌ای درست و حسابی در حومه شهر هستند. مسیرهای قدم زنی که هیچ جایی را به جای خاصی وصل نمی‌کنند و اصلا پیاده رویی هم ندارند. بزرگراه‌هایی که شهرهای بزرگ را اخته کرده‌اند. این اسمش بازسازی شهر نیست، از بین بردن شهر است.
درباره نویسنده
جین جیکوبز (انگلیسی: Jane Jacobs؛ زاده ۴ مه ۱۹۱۶ درگذشته ۲۵ آوریل ۲۰۰۶) روزنامه‌نگار، نویسنده و کنشگر کانادایی-آمریکایی بود. او فارغ‌التحصیل Scranton High School و دانش آموخته undergraduate studies از دانشگاه کلمبیا بود. جین جیکوبز را می‌توان مهمترین نویسنده تاریخ در حیطه برنامه‌ریزی شهری دانست و بیشتر شهرتش به خاطر تاثیرش بر مطالعات شهری است. تأثیرگذارترین کتاب او نیز «مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکا» است.
سایر آثار
اقتصاد شهرها
مسئله‌ی جدایی‌طلبی
شهرها و ثروت ملل
نمونه سایت های تهیه کتاب
گیسوم
کتاب پرهام
