واسیلی داکوچایف
پدر علوم خاک
سال تولد: ۱۸۴۶
محل تولد: روسیه
تحصیلات: فارغ التحصیل دانشگاه سنت پترزبورگ
واسیلی واسیلِویچ داکوچایف؛ دانشمند روسی است. او به عنوان پدر علم خاکشناسی و مطالعه خاک شناخته شده است. واسیلی، علم خاک را در کشور روسیه گسترش داد و اولین کسی بود که به بررسی وسیع جغرافیایی انواع مختلف خاک‌ها پرداخت.
او در اول مارس 1846 میلادی در استان اسمولنسک امپراتوری روسیه به دنیا آمد و در هشتم نوامبر 1903 میلادی در سنت پترزبورگ و در سن پنجاه و هفت سالگی درگذشت. تحصیلات او در دانشگاه سنت پترزبورگ در زیر نظر والدمیر ورنادسکی کانی شناس وقت دانشگاه انجام شد و در همان زمان، اشتیاق خود در زمینه های جغرافیا، زمین شناسی و خاک شناسی را بروز داد.
وایسلی خاکشناسی روسیه را ارتقا بخشیده و شاید بتوان گفت اولین فردی بود که بررسی های جغرافیایی بر روی انواع خاک ها انجام داد. سهم بزرگ او در زمینه علم، شیوه منحصر به فرد او در قرار دادن "خاک بر روی نقشه" بود. او نظریه‌ای ارائه داد با این مضمون که تنوع جغرافیایی انواع مختلف خاک‌ها را می‌توان نه تنها با عوامل زمین‌شناسی (منشاء مواد)، بلکه با آب و هوا و عوامل توپوگرافی و زمان در دسترس برای مطالعه خاک و خاکشناسی (تشکیل خاک) توصیف کرد. با استفاده از همین نظریه بود که او به عنوان پایه و اساس توانست اولین طبقه‌بندی در زمینه خاک را ارائه دهد. به پاس خدمات او به علم خاکشناسی یکی از دهانه‌های مریخ را به نام او نام‌گذاری کردند.
واسیلی، ایده تغییرات جغرافیایی در نوع خاک که می توانست توضیح دهد تنها عوامل زمین شناسی (ماده مادی) در تشکیل خاک اثر نداشته و عواملی نیز مانند اقلیم، پستی و بلندی و زمان را ارائه داد. استفاده از این ایده ها به عنوان پایه و اساسی منجر به اولین طبقه بندی خاک شد. ایده های داکوچایف به سرعت توسط تعدادی از خاک شناسان و به طور مشخصی هانس ینی مورد توجه قرار گرفت. او بود که در اواخر قرن نوزدهم، برای اولین بار اشاره کرد که خاک (منطقه بندی عرضی خاک) در سطح زمین و همچنین به نام ویژگی های مورفولوژیکی روشنی از زمین گسترش کاملا به طور طبیعی. از نظر او، خاک به عنوان یک شکل طبیعی انتگرال و مستقل است.
او در هنگام فعالیت های خاک شناسی خود طرحی از توصیف پنج عامل خاکساز را توسعه داد و فرضیه خود را پس از مطالعات میدانی گسترده بر روی خاک های روسیه در سال 1883 میلادی گسترش داد و مشهورترین اثر وی متلعق به همان سال و با نام چرنوزوم روسی بود. به پاس زحمات داکوچایف تعدادی از اصطلاحات خاک شناسی روسی مانند چرنوزم، پادوزل، گلی، و سولنتز در واژگان بین المللی علوم خاک وجود دارد. همچنین دهانه ای بر روی مریخ به افتخار و به عنوان پاداش وی نام گذاری شد که معادل جایزه نوبل در علم خاک بوده که توسط اتحادیه بین المللی علوم خاک اهدا شد.
داکوچایف در سال های 1869 تا 1901 میلادی در حدود 285 فعالیت علمی که شامل 61 جلد کتاب و 4 نقشه بود را ارائه داد که اغلب آنها به زبان روسی و تعداد معدودی به زبان انگلیسی انتشار یافته است.
جالب است بدانید که موزه منطقه ای اوکراین در سال 1891 به عنوان مرکز علمی و فرهنگی تاسیس شد و واسیلی داکوچایف، بیش از 4000 نمونه خاک، 500 نمونه سنگ و 862 ورقه هرباریم را به موزه اهدا کرد. امروزه این موزه به‌عنوان یک موسسه علمی در زمینه تحقیقات طبیعی و تاریخی فعالیت می‌کند.
از نظر او، خاک به عنوان یک شکل طبیعی انتگرال و مستقل است.
آثار
از برجسته ترین آثار او می توان به مقالات و تک نگاره های زیر اشاره کرد:
"دره ها و اهمیت آنها" (1876)
"نقشه نگاری خاک های روسیه" (1879)
"استپ های روسیه: قبل و بعد" (1892) و دیگران
"زمین سیاه و سفید روسیه" در سال 1883 که کتابی مرجع برای همه علم مدرن خاک است.
داکوچایف تحقیقی کامل از منطقه استپ خاک مدرن روسیه و اوکراین منتشر کرد که نتایج آن بر اساس کتاب هایش شکل گرفته است.
