پیشگیری از وقوع سیل در شهرها با کمک سیستم جی‌آی‌اس

هادی عبدالعظیمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: چهار فاز پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی و بازتوانی در مدیریت بحران‌ها از جمله بحران‌های شهری مطرح است و می‌توان از علم جی آی اس (Geospatial information science) علم اطلاعات مکانی در هر چهار فاز استفاده کرد. به منظور پیشگیری از وقوع سیل در شهر، می‌توان با تهیه نقشه‌های مکان‌های آسیب پذیر،مناطق و پهنه‌های در معرض خطر سیل را در مناطق مختلف یک شهر شناسایی کرد.

این متخصص سنجش از راه دور و جی‌آی‌اس با اشاره به انجام اقدامات لازم خاطرنشان کرد: با مشخص شدن مناطق سیل‌خیزتر باید مکان‌هایی مساعد و مناسب به منظور اسکان موقت افراد در این مناطق پیش بینی شود و گنجایش آنها نیز مدنظر قرار بگیرد. می‌توان با در نظر گرفتن تجهیزاتی که در اختیار سازمان‌ها از جمله شهرداری قرار دارد و نقشه‌هایی که از قبل به منظور شناسایی مناطق آسیب‌پذیرتر تهیه شده است، تعداد و نوع تجهیزات مورد نیاز در این مناطق را مشخص کرد و تجهیزات بیشتری به مکان‌هایی که در معرض خطر سیل هستند اختصاص داد.

وی ادامه داد: در فاز مقابله و پس از وقوع سیل نیز می‌توان با استفاده از علم جی آی اس، محل تردد خودروهای امدادی برای رسیدن به محل حادثه (سیل) را مشخص کرد و روی سامانه سازمان مدیریت بحران حرکت خودروها را رصد کرد. استفاده از جی آی اس و نرم افزارهای مرتبط کمک می‌کند تا خودروهای امدادی مسیر عبوری خود را دقیق انتخاب کنند و از مسیر معابری به محل حادثه برسند که ترافیک کمتری دارد.

عبدالعظیمی به اقدامات قابل انجام در فاز بازسازی و بازتوانی اشاره و اظهار کرد: در این مرحله از مدیریت بحران می‌توان نقشه‌هایی را به منظور تعیین مناطق تاب‌آورتر شهر تهیه کرد و مشخص می‌شود کدام پلاک‌ها یا پارسل‌های شهر دچار سیل شده‌اند. به علاوه می‌توان با در اختیار داشتن نقشه‌ها و تصاویر ماهواره‌ای و استفاده از آن در علم جی آی اس، میزان خسارت وارد شده را برآورد و از آن به منظور بازسازی و بازتوانی استفاده کرد.

این متخصص سنجش از راه دور و جی‌آی‌اس با بیان اینکه جی آی اس در فرآیند تصمیم گیری به منظور کنترل مخاطرات محیط شهری نقش دارد، تصریح کرد: متخصص جی آی اس از لایه‌های اطلاعاتی مکانی همانند جهت شیب، شیب، ضریب روان‌آب، نوع پوشش معبر، تراکم ساختمانی، تراکم جمعیتی، جنس خاک، محل مسیل‌ها و فاصله از مسیل به عنوان لایه‌های اطلاعاتی در سامانه‌های اطلاعات مکانی مثل نرم افزارهای آرک جی آی اس(Arc GIS) استفاده کرده و پس از تهیه این لایه‌ها همپوشانی آنها با استفاده از روش‌های تصمیم سازی مختلف مثل تاپسیس (Topsis)، کریجینگ (Kriging)، لینکلن (Lincoln) و.. مناطق آسیب پذیر شهر از نظر وقوع سیل را مشخص می‌کنیم.

عبدالعظیمی خاطرنشان کرد: نقشه مناطق آسیب‌پذیر در برابر سیل پس از تهیه می‌تواند در اختیار ستاد مدیریت بحران شهرداری، ستاد مدیریت بحران استانداری و سایر سازمان‌هایی قرار بگیرد که در این زمینه دخیل هستند تا از این اطلاعات به منظور مدیریت بحران استفاده کنند.