سالانه ۲۰۰ هکتار از جنگلهای هیرکانی گلستان در آتش بیتدبیری خاکستر میشوند و کارشناسان معتقدند تا زمانی که مدیریت سنتی مناطق حفاظتشده ادامه دارد امیدی به پایان تخریب و آتشسوزی نیست.
به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی «شهر فردا»، حدود دو میلیون و ۴ هزار هکتار از جنگلهای نوار شمالی ایران از آستارا در غرب گیلان تا گلیداغ در شرق گلستان به جنگلهای هیرکانی مشهور است.
۱۴ تیرماه سال گذشته ۱۵ نقطه از این جنگلها شامل پارک ملی گلستان، بخشی از منطقه حفاظتشده جهاننما، جنگلهای زرین گل، بولا، جنگل الیمستان، جنگل و از حوزه کجور نوشهر، چهار باغ چالوس، جنگل خشک داران، گشت رودخان و منطقه حفاظتشده لیسار در چهل و سومین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیدند.
مدتی کوتاه پس از این ثبت جهانی جنگلهای هیرکانی، خسرو شهبازی سرپرست سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفتگو با رسانهها گفت که در حال حاضر دو هزار و ۶۰۰ نیروی محافظ جذبشده و حفاظت از جنگلهای هیرکانی را به عهده دارند.
وی از رصد ماهوارهای جنگلهای هیرکانی برای جلوگیری از تخریب و تصرف هم خبر داده بود و بدون اشاره به سطح آتشسوزیها گفته بود؛ تعداد آتشسوزیها از ۱۰ سال گذشته تقریباً یکسان بوده اما سطح آتشسوزیها به دلیل افزایش امکانات و نیروی انسانی به یکهشتم کاهشیافته است.
اما امسال هم با شروع فصل پاییز و برگریزان آتش بیتدبیری به دامان جنگلهای هیرکانی افتاد و ماه گذشته (آبانماه) بیش از ۱۰ روز جنگلهای هیرکانی جهاننما در گلستان در آتش سوخت و درنهایت با بارش باران الهی آتش در ارتفاعات توسکستان خاموش شد.
جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان با اشاره به اینکه گلستان حدود هفت تا هشت ماه از سال درگیر آتشسوزی جنگلهاست به خبرنگار مهر گفت: از خردادماه تا پایان دیماه و اوایل بهمنماه گلستان درگیر آتشسوزی است و تعداد و حجم آتشسوزی به ترسالی و خشکسالی بستگی دارد.
در شرایط فعلی برنامه و یا دستورالعملی برای حفاظت بیشتر از مناطق حساس و بحرانی و یا جنگلهای هیرکانی نداریم؛ گلستان از داشتن نیروهای ویژه واکنش سریع کافی محروم استمحمدرضا آریانفر با این توضیح که در تابستان در جنگلهای سوزنیبرگ و در پاییز و زمستان در جنگلهای پهنبرگ استان شاهد آتشسوزی هستیم، افزود: در پاییز فقط کافی است ۲۰ روز بارندگی نداشته باشیم که با خزان و انباشت برگ، کاهش رطوبت، گرما، باد خشک و کاهش بارندگی، جنگلها به مخزن باروت تبدیلشده و با یک سهلانگاری در آتش میسوزند.
وی ادامه داد: سالانه حدود ۲۰۰ فقره آتشسوزی در جنگلهای گلستان اتفاق میافتد و ۲۰۰ هکتار از جنگلهای استان خاکستر میشوند.
جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان به آمار آتشسوزی جنگلهای استان در سال گذشته هم اشاره کرد و گفت: سال گذشته شاهد ۲۲۴ فقره آتشسوزی و سوختن ۲۰۲ هکتار از جنگلهای استان بودیم؛ سال گذشته تا آبانماه ۱۱۳ مورد آتشسوزی داشتیم و ۸۱ هکتار جنگل سوخت اما امسال در این مدت ۱۷۲ فقره آتشسوزی را شاهد بودیم و ۱۲۸ هکتار از جنگلهای استان سوختهاند.
وی با تأکید بر اینکه هماکنون جنگلهای هیرکانی اسیر بهرهبرداریهای ناصحیح، قاچاق، تصرف، آتش و … هستند، ادامه داد: هرچند پس از ثبت جهانی اعتبار مستقل برای پیشبرد اهداف از سوی یونسکو به جنگلهای هیرکانی تعلق میگیرد (البته در ۱۷ ماه گذشته هنوز این اعتبار تخصیص نیافته است)؛ اما باید دولت هم ردیف ملی برای این ذخیرهگاهها در نظر بگیرند.
قائمی با اشاره به اینکه تاکنون اعتبار خاصی برای حفاظت بیشتر از جنگلهای هیرکانی سه استان شمالی (گلستان، مازندران و گیلان) اختصاص نیافته و این جای تأسف دارد، گفت: بهتر است بگویم پس از ثبت جهانی هیچ کار عملی در راستای اجرای برنامههای آتی برای حفاظت بیشتر از جنگلهای هیرکانی انجامنشده است.
وی با این توضیح که مسئولان بهطور تجربی فصول آتشسوزی در هر منطقه و استان را میدانند، متذکر شد: رصد ماهوارهای جنگلهای هیرکانی برای جلوگیری از تخریب و تصرف و شناسایی بهموقع و سریع آتشسوزی باید جایگزین روشهای سنتی شود و امکانات، تجهیزات و بالگرد در استان مستقر باشند.