معنی مبلمان شهری چیست؟

فضای شهر فقط شامل خیابان، کوچه، بزرگراه و خانه ها نیست. همه ما در گذر روزانه در شهر از عناصری که در آن وجود دارند، مثل نیمکت و تابلو استفاده کرده ایم، اما همه ما در آن ها دقیق نشده ایم. مجموعه اجزایی که در فضای شهری چیده می شوند، برای رفع نیازهای زیست محیطی مورد استفاده هستند، هویت شهر را می سازند و به آن مبلمان شهری می گوییم. در این مقاله، قصد داریم تا با مبلمان شهری بیشتر آشنا شویم.

تعریف مبلمان شهری

در صنعت شهرسازی، سعی می شود که با در نظر گرفتن فرهنگ شهروندان و هویت آن ها، زیبا سازی انجام بگیرد. مسئولان شهری با استفاده از تجهیزاتی مانند: نیمکت های شهری، ایستگاه اتوبوس و وسایل ورزشی پارکی، شهر را برای زندگی راحت آماده می کنند. همچنین مسئولان و برنامه ریزان شهری با استفاده از تجهیزات روشنایی و نورپردازی سعی می کنند که احساس آرامش را در مردم ایجاد کنند. مبلمان شهری اصولا یک مقوله گسترده برای مطالعه و طراحی و پیاده‌سازی اسباب و لوازم رفاهی و زیباسازی شهر است.

در واقع در صورتی که بخواهیم به صورت مختصر و مفید، تعریف مبلمان شهری را برای شما بیان کنیم، می توانیم بگوییم مبلمان شهری عبارت است از تمامی وسایل و ابزار مورد نیاز برای هر شهر، که توسط شهرداری و سایر نهادهای این شهر به منظور تجهیز مکان های عمومی و برای آسایش و رفاه حال شهروندان و همچنین زیبایی شهر نصب می شود. حال با خود فکر کنید که این تعریف مبلمان شهری چه موارد متعددی از یک نیمکت چوبی پارک گرفته تا صندلی های بتنی و فلزی و مواردی از این دست را می تواند شامل باشد. در ادامه مطلب انواع مبلمان شهری با دسته بندی های آن برای شما بیان می شود.

هدف استفاده از مبلمان شهری

هدف طراحی شهری و مبلمان آن ایجاد محیطی خلاق و پرونده برای مردمی است که در آن زندگی می‌کنند. چنین محیطی با گوناگونی بسیار، آزادی انتخاب به افراد می‌دهد و زمینه خلاقیت را فراهم می‌آورد. فضای شهر حداکثر ارتباط را با مردم و زیستگاه پیرامونشان برقرار می‌سازد و تنها یک وسیله با نام امکانات مناسب شهری برای در اختیار گذاردن تمام این‌ها در دست دارد.

عناصر مبلمان شهری

نیمکت، تابلوهای راهنمایی و رانندگی، صندوق های پستی، باجه های تلفن، چراغ های خیابانی، چراغ های راهنمایی و رانندگی، ایستگاه های اتوبوس، مترو و تاکسی، دستشویی های عمومی، فواره ها، مجسمه ها، سطل زباله ها همگی جزو عناصر مبلمان شهری هستند.  این عناصر در دسته های مختلف طبقه بندی و بررسی می شوند. در ادامه با دسته های مبلمان شهری آشنا شوید:
شاخص ترین نمونه مبلمان شهری نیمکت ها هستند.
نشیمن ها
نیمکت های بلوار کشاورز که استراحتگاه خیلی از ما بوده شاید شاخص ترین نشیمن در میان مبلمان شهری باشد. نشیمن ها در میان عناصر مبلمان شهری جزو دسته کاربردی ها هستند و وجودشان برای سالمندان، افراد کم توان و کودکان ضروری است. مکان های پر رفت و آمد از بهترین جاها برای قرار دادن نشیمن هستند. البته نشیمن فقط برای رفع خستگی نیست و می تواند فضایی برای گفتگو، تعامل و تقویت روابط اجتماعی هم باشد.
در طراحی استاندارد نشیمن های شهری این نکته رعایت می شود که کنارشان، فضای اضافی خالی برای گذاشتن واکر و صندلی چرخدار وجود داشته باشد. مصالح نشیمن هم بستگی به کاربرد و فضای شهری دارد. راحتی نشیمن ها هم مسئله دیگری برای شهروندان و هم طراحان است.

از چراغ ها می توان به عنوان یک اثر هنری استفاده کرد.
چراغ ها
دیگر عنصر کاربردی مبلمان شهری چراغ ها هستند. لابد پیش آمده که در کوچه ای تاریک قدم بزنید یا چراغ های بزرگراه که خراب شده اند یا موقتی خاموش هستند را ببینید و به ارزش چراغ ها در فضای شهری پی ببرید. چراغ ها به جز برآورده کردن نیاز امنیتی و روشن کردن فضا کارکرد زیبایی شناسی هم دارند و برای زیبایی شهر استفاده می شوند.
البته برخلاف تصور عده ای که معتقد هستند با اضافه کردن چراغ های شهر، در شب زیبایی بیشتر می شود و زندگی شبانه محقق می شود باید گفت تعداد زیاد چراغ علاوه بر اینکه زیبایی ندارد، آرامش را هم خدشه دار می کند. مهم تر از هر چیز تعداد زیاد چراغ ها در مبلمان شهری منجر به سومصرف انرژی می شود و اثرات بلندمدت محیط زیستی دارد. آلودگی نوری مشکل دیگری است که بر اثر طراحی نادرست چراغ ها پیش می آید. نورپردازی مستقیم، غیرضروری و محافظت نشده آلودگی نوری ایجاد می کند که تاثیر منفی بر عملکرد طبیعی انسان و گونه های حیوانی دارد.

انواع مبلمان شهری براساس کاربرد

مبلمان و تجهیزات شهری در دو دسته مبلمان ضروری و مبلمان تزئینی طبقه بندی می‌شوند، این طبقه‌بندی صرفا بر اساس نوع استفاده و کاربرد آن‌ها می‌باشد. مبلمان ضروری آن دسته از المان‌هایی هستند که در داخل شهر ضروری هستند و باید حتما وجود داشته باشند، در غیر این صورت شهروندان با مشکل مواجه می‌شوند. تعدادی از این موارد عبارتند از: منابع نوری برای روشنایی کوچه، خیابان‌ها و پارک‌ها، سطل‌های زباله در مکان‌های پررفت‌وآمد، نیمکت برای انتظار در ایستگاه‌ها، سرویس بهداشتی عمومی در پارک‌ها و یا مکان‌هایی که افراد مختلف بتوانند به راحتی به آن‌ها دسترسی پیدا کنند. وسایل ورزشی، آب‌خوری و سایر مواردی که افراد به آن نیاز دارند، تا در مواقع ضروری از آن‌ها استفاده کنند.

البته این دسته بندی از مبلمان شهری و تقسیم انواع مبلمان شهری به دو نوع ضروری و تزئینی، از نظر کلی بوده و می تواند اشکال دیگری نیز داشته باشد. برای مثال می توان دسته بندی انواع مبلمان شهری را بر اساس مکان های نصب این ابزار قرار داد. مثلا مبلمان شهری پارکی خود در این شکل تعریف می تواند یک دسته مجزا باشد. همچنین، جنس وسایل نیز می تواند یک ملاک دسته بندی باشد. انواع مبلمان شهری فلزی، چوبی، بتنی و …. هر کدام می توانند بر اساس جنسی که دارند، یک دسته از انواع مبلمان و تجهیزات شهری باشند.

انواع مبلمان شهری تزئینی بیشتر در راستای هدف زیباسازی فضای شهر به کار برده می‌شوند و بیشتر نمایانگر فرهنگ و تاریخ یک شهر می‌باشند، در تهیه این مبلمان معمولا از مشاهیر شهر استفاده می‌شود. چند مثال در این مورد: مجسمه‌ های موجود در داخل شهر که بیشتر مربوط به مشاهیر شهر مورد نظر است، گلدان‌های تزئینی در مکان‌های مختلف شهر و مخصوصا مراکز شهر و میدان‌های اصلی، فواره‌ های آب در پارک‌ها و میدان‌ها که فضای زیبایی را بر شهر حاکم می‌کنند، بیلبوردها و مواردی از این دست همگی جزو مبلمان تزئینی شهر محسوب می شوند.

زیباسازی و مبلمان شهری که با استفاده از مبلمان شهری تزئینی صورت می گیرد، خود مقوله ای است که در زیبایی شهرها تاثیر بسزایی دارد و در شهرهای بزرگ دنیا که به عنوان شهرهای جذاب برای توریست ها خود را مطرح کرده اند، به شدت مورد توجه قرار می گیرد. در این حوزه یک مثال از مبلمان شهری در اروپا برای شما می زنیم. شهر آمستردام یکی از زیباترین شهرهای اروپایی است که به بهشت گل دنیا معروف است. در این شهر در تمامی پارک ها و نمایشگاه های گل، سعی شده است تا از مبلمان شهری مدرن و زیبا مانند نیمکت ها و صندلی های پارکی کلاسیک استفاده شود. تلفیق زیبایی گل ها و طراحی و ترکیب آن ها با مبلمان شهری مدرن و کلاسیک، باعث شده است تا هر زمان نام این شهر می آید، پارک ها و نمایشگاه های زیبای این کشور در ذهن فرد تداعی شود. این موارد در جذب و افزایش توریست ها بسیار می توانند موثر باشند و شهر را از چیزی که هست زیباتر جلوه دهند.

منبع
خوگر نیوز
سپهر صنعت
ایمن ترافیک کالا