بندر انزلی که تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، بندر پهلوی نامیده می‌شد، یکی از مهم‌ترین شهرهای گردشگری، از مراکز مهم اقتصادی و یکی از قطب‌های ورزشی ایران محسوب می شود. این شهر، مرکز شهرستان انزلی است. بندر انزلی براساس مقدار تخلیه و بارگیری کالاها در سال ۹۸، نهمین بندر مهم کشور و اولین بندر مهم شمال ایران می‌باشد. این شهر از شمال به دریای خزر، از جنوب به شهرستان صومعه سرا، از شرق به شهرستان رشت و از غرب به شهرستان رضوانشهر متصل می‌باشد. شهرستان بندرانزلی در ناحیه ای کاملاً جلگه‌ای به صورت طولی و در ساحل دریای خزر واقع شده است.
(برای آشنایی با شهرداری بندر انزلی کلیک کنید.)
نام
در دوران سلطنت خاندان پهلوی اسم آن به «بندر پهلوی» تغییر داده شده بود، ولی پس از انقلاب مردمی اسلامی در سال ۵۷ اسم دیرین خود – «انزلی» – را بازیافت.
مردم انزلی از تیره (کادوسیان) بر اثر روابط خوب با پارسیان و همکاری ایشان با کورش هخامنشی در لشکر کشی های وی، نام محل خود را از روی سرزمین (انزان) (انشان پارس) انتخاب کرده و یونانی ها به آن (انزلوی) می گفتند. این واژه به زبان پهلوی (انزلگ) و به عربی (انزلج) شده است. خلیج انزلی، محلی امن برای پهلو گرفتن کشتی های بزرگ تجاری و ماهیگیری بوده است. (برگرفته از کتاب ایران قدیم نوشته محمدعلی جدید الاسلام)
از میان تعریف‌های مختلف که درباره واژه «انزلی» وجود دارد قابل قبول ترین معنی «انزل به معنی لنگر» انزلی = لنگرگاه و «انزل: انشان» می‌باشد که کلمه انزلی تحریف شده «انزان – انشان» به معنی گذرگاه و دروازه‌است که می‌بینیم از گذشته نیز انزلی را دروازه اروپا و ایران می‌نامیدند و در بسیاری از نوشته‌ها هم آمده‌است. واژه غازیان را می‌توان جمع بغاز یعنی تنگه و جمع غازی به معنی جنگجویان دانست.
پیشینه
انزلی از شهرهای باستانی ایران کهن می باشد. مردم انزلی از تیره (کادوسیان) بر اثر روابط خوب با پارسیان و همکاری ایشان با کورش هخامنشی در لشکر کشی های وی نام محل خود را از روی سرزمین (انزان) (انشان پارس) انتخاب کرده و یونانی ها به آن (انزلوی) میگفتند. قدیمی ترین زمانی که در متون تاریخی از انزلی یاد شده، سال 863 هجری قمری است که در آن زمان یک دهکده کوچک بوده است. از اوایل دوره صفویه، این ناحیه مورد توجه انگلیسی ها، روس ها و دولت مرکزی ایران که پایتخت آن قزوین بود، قرار گرفت. انگلیسی ها درتجارت ابریشم گیلان با دایر کردن شرکت تجارتی در مسکو، راه رشت – بندر انزلی – بادکوبه به اروپا را رونق بخشیدند و انزلی به عنوان "دروازه اروپا" معروف شد. با روی کار آمدن پهلوی اول و توجه وی به بندر انزلی، این بندر بازسازی و اسکله های جدیدی در انزلی و غازیان ساخته شد و اداره بندر و کشتیرانی مجهز گشت. در حال حاضر، بندر انزلی یکی از زیباترین شهرهای گیلان و مجهزترین بندر کرانه های دریای خزر است که سالانه هزارن تن کالا توسط کشتی، از آن خارج و یا به آن وارد می شود.
جغرافیا
شهرستان بندرانزلی در ناحیه‌ای کاملاً جلگه‌ای به صورت طولی و در ساحل دریای کاسپین واقع شده و دارای تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌های ملایم و گاهی سرد می باشد. مرکز آن بندر انزلی از گذشته عنوان پر باران‌ترین شهر ایران را داشته است. بخشی از محیط زیست طبیعی این شهرستان را دریا ۴۴ کیلومتر نوار ساحلی و بخش مهم دیگر را اکوسیستم ارزشمند تالاب انزلی تشکیل می‌دهد.
شهر انزلی به عنوان پر باران ترین شهر ایران همواره و از گذشته به شهر باران شناخته شده بود. شهر انزلی دارای آب و هوای معتدل مرطوب است و میزان بارندگی آن بسیار بالاست، به طوریکه سالانه متوسط ۱۸۹۲ میلی متر بارندگی در این شهر گزارش می شود، میزان رطوبت نسبی در این منطقه درسال بین ۷۱ تا ۹۷ درصد در نوسان است.. شهر انزلی در غرب استان گیلان قرار داشته و به واسطه سواحل خزر و تالاب بین المللی بندر انزلی از چند جزیره و شبه جزیره تشکیل شده است که به واسطه پل به هم مرتبط هستند .
جمعیت
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران،جمعیت شهرستان بندر انزلی در سال ۱۳۹۵ برابر با ۱۵۹،۰۱۶ بوده است.
فرهنگ
بیشتر مردم شهرستان بندرانزلی، گیلک هستند و به زبان گیلکی بیه پسی و با لهجه مخصوص به انزلی صحبت می کنند. به مردمان اهل انزلی، انزلیچی می گویند.
جاذبه ها
تالاب انزلی
کلبه وحشت انزلی
دهکده ساحلی بندر انزلی
آکواریوم انزلی
بقعه بی بی حوریه
بازار ماهی فروشان بندر انزلی
کشتی تفریحی میرزا کوچک خان
پل غازیان
گورستان لهستانی بندر انزلی
برج ساعت انزلی
کاخ موزه نظامی انزلی
حافظیه انزلی
ره آورد
انواع ماهیان خزری، عمده ترین سوغات خوراکی این شهرستان است، ولی انواع سبزیجات محلی، زیتون، سیر و ترشیجات محلی نیز برای عرضه به مسافران وجود دارد. بندر انزلی، مرکز تولید بسیاری از صنایع دستی چوبین و همچنین صنایع مروار بافی است. بازار ماهی و بازار محلی شنبه، بازار فرصتی برای خرید سوغات یا تهیه خوراکی‌های محلی برای ایام اقامت در این شهر ساحلی است.
اقتصاد
شهرستان انزلی به دلیل داشتن ظرفیت های همچون دریا، بندر، گمرک، منطقه آزاد و زیرساخت های شیلاتی، از قطب های مهم اقتصادی و گردشگری در شمال کشور است. وجود اداراتی نظیر: اداره کل شیلات استان گیلان، اداره کل گمرکات استان گیلان، اداره کل بنادر و دریانوردی استان گیلان و با توجه به اقلیم و موقعیت جغرافیایی، بندر انزلی، شهر اقتصادی مهمی در استان گیلان و شمال کشور به شمار می آید.
منبع
ویکی پدیا
مهر
ویکی پدیا
Geography, environment, human
