جاده ای را تصور کنید که در هنگام بارندگی و لغزندگی، سطح جاده مانند یک نمایشگر شما را از وجود لغزندگی و یخ زدگی مطلع سازد. تصور کنید شب هنگام در حال رانندگی در یک جاده بدون چراغ هستید و تنها منبع اتکای شما چراغ های اتومبیل شماست و هیچ چراغ خارجی در سطح جاده وجود ندارد یا جاده ای را تصور کنید که در هنگام بارندگی و لغزندگی، سطح جاده مانند یک نمایشگر شما را از وجود لغزندگی و یخ زدگی مطلع سازد.
طراحی جاده ای هوشمند با استفاده از تکنولوژی های روز و انرژی های تجدید پذیر می تواند یکی از ایمن ترین جاده های باشد که شما تا به حال در آن رانندگی کرده اید. این بزرگراه های هوشمند از تکنولوژی های نوین نظیر رنگ داینامیک، خطوط جاده خود نور ده، خطوط شارژ الکترونیکی و نورهای بادی بهره می گیرد. بکارگیری تکنولوژی های مختلفی مانند انرژی باد، انرژی خوشیدی و تکنولوژی های نوین در طراحی این بزرگراه ها بسیار تاثیرگذار است. این فاز اجرایی شامل تکنولوژی هایی نظیر خطوط جاده ای خود نور ده است که برای ساخت آنها از تکنولوژی نوین پوردی با نام foto-luminising استفاده شده است.
در دو دهه گذشته شاهد طیف وسیعی از تجربیات با استفاده از فن‌آوری‌های پاسخگو، متمرکز بر تعامل پدیده‌های محیطی و فضای شهری و معماری بوده‌ایم. این تجربیات فراتر از کنترل‌های رایجی هستند که بر ارتقای کارایی و اتوماسیون تاکید دارند و نوعی تلاش برای گسترش کاربرد فن‌آوری‌های پاسخگو هستند. کارهای اکتشافی و جدیدی در این قلمرو با ویژگی‌های منحصربه‌فرد شهرسازی و معماری ظهور کرده است. درواقع در پاسخ به سؤال مطرح‌شده در دهه‌ی ۱۹۶۰ توسط سدریک پرایس: “چگونه یک فضا می‌تواند دائماً تولید و احیاء شود؟ “می‌توان گفت استفاده از فن‌آوری‌های پاسخگو از نظر فنی پیشرفت کرده و معماری منظر در دو دهه‌ی گذشته تغییر الگو داده است و طراحان را ملزم به پاسخگویی به کیفیت‌های پویا و موقتی لنداسکیپ می‌کند. این پاسخ، این دیدگاه را بررسی می‌کند که لنداسکیپ – یک محیط پویا و موقتی – از طریق دست‌کاری دقیق سیستم‌ها بیان می‌شود. ترکیب این تغییر با افزایش قابلیت دسترسی به فن‌آوری‌های پاسخگو، رویکرد جدیدی را برای راه‌حل‌های چالش‌برانگیز طراحی استاتیک ارائه می‌دهد. توانایی درک و پاسخ به پدیده‌های محیطی، روش‌های جدیدی را برای درک، تفسیر، تجربه و تعامل با لنداسکیپ محیا می‌کند.
کانسپت بزرگراه هوشمند که توسط استودیوی روزگارد و زیرساخت هژمانز ارائه شده، رویکرد بسیار متفاوتی نسبت به یک محیط تعاملی دارد. در این پروژه از نور، انرژی و علائمی بهره گرفته شده است که با وضعیت ترافیک ارتباط برقرار می‌کنند. طراحی و تعامل استودیوی روزگارد و دانش و مهارت تخصصی هژمانز بهترین‌های هر دوجهان را با یک هدف مشترک که همانا نوآوری چشم‌انداز هلندی است، گرد هم می‌آورد. در بحث‌های پیشین در حوزه‌ی بزرگراه‌های هوشمند، تمرکز معمولاً بر روی ماشین بوده است. در اینجا نکته نوآورانه این است که جاده‌ها به تنهایی و بدون ماشین به‌صورت هوشمند عمل می‌کنند. بزرگراه هوشمند، یک استراتژی طراحی است که روش‌های هوشمندانه و تعاملی را برای تحول در آینده‌ی تابلوهای بزرگراه در نظر گرفته است و به گونه‌ای طراحی شده است که در برابر نور، شرایط آب و هوایی و تعامل، پاسخگو باشد و یک تجربه رانندگی پایدار، ایمن و بصری را ایجاد کند.
در این پروژه طیف وسیعی از طرح‌ها برای تعبیه در زیرساخت‌های بزرگراه موجود، جایگزین راه‌حل‌های ثابت و قدیمی شده است – از رنگ روشن و پویا برای روشنایی سطح و نشانگر سطح جاده که به نور و دما پاسخ می‌دهند، تا یک خط اولویت القایی که می‌تواند برق را شارژ کند. بزرگراه هوشمند متشکل از چندین طرح پاسخگو است که به‌عنوان یک شبکه کار می‌کنند – خطوط درخشان در تاریکی، رنگ پویا، خط اولویت الکتریکی، نور تعاملی، خطوط پویاو نور باد..
طرح‌های جدید شامل خط اولویت القایی و چاپگر جاده، شبکه‌ای را پیش‌بینی می‌کنند که قادر به تغییر منطق عملیاتی خود در پاسخ به تغییر مشخصات خاص است. اطلاعاتی که از طریق شبکه توضیح داده می‌شود، نه‌تنها منظره‌ای قابل‌خواندن و بیان را فراهم می‌کند، بلکه همچنین راننده را وادار به تصمیم‌گیری «هوشمندانه‌تر» می‌کند و عادات معمول رانندگی را در پاسخ به شرایط بی‌درنگ تغییر می‌دهد.
طراحی پروژه بزرگراه هوشمند
خطوط درخشان
پیاده‌سازی خطوط درخشنده در تاریکی است که در طول روز انرژی را جذب می‌کنند و در تاریکی شب می‌درخشند. این پوشش تا ۱۰ ساعت از خود نور ساطع می‌کند. این مفهوم جایگزینی ایمن و پایدار برای روشنایی معمول برای جاده‌های تاریک است و اکنون در امتداد بزرگراه N329 در شهر اوس[۱۲] ، اولین «جاده آینده» قرار دارند و قرار است پروژه در سطح بین‌المللی راه‌اندازی شود
رنگ پویا
تکنولوژی‌ای است که در مقابل تغییرات دمایی واکنش نشان می دهد. این ابزار پویا بر سطح جاده نقش کریستال های یخ یا دانه‌های برف را به وجود می آورد که به رانندگان نشان دهد جاده ممکن است یخزده یا لغزنده باشد
نور تعاملی
خط اولویت القایی و نور باد بر اساس کاهش میزان انرژی مورد نیاز برای روشن شدن بزرگراه‌ها باصرفه‌جویی در مصرف نور در شرایط لازم، عمل می‌کنند. نور تعاملی، روشنایی تعاملی است که توسط حسگرها کنترل می شود و راهکاری برای کاهش نیاز به نصب چراغ در طول مسیر است. با نصب سنسورهای ویژه در کنار مسیر، جاده به طور هوشمند آمدن ماشین‌ها را تشخیص می‌دهد. با رسیدن خودرو، چراغ‌های کنار جاده را در فاصله‌ای جلوتر روشن کرده و میزان نوردهی آنها را با نزدیک شدن ماشین افزایش می‌دهد و پس از عبور به آرامی از شدت نور می‌کاهد تا خاموش شوند. با این تکنولوژی چراغ‌ها تنها زمانی روشن خواهند شد که واقعاً اتومبیلی در جاده هست.
خطوط اولویت القایی و خطوط پویا
شاید آینده‌نگرانه‌ترین بخش شبکه‌های بزرگراهی باشند. با توجه به ضرورت انتقال شارژ به اتومبیل‌های برقی، خطوط الویت القایی هم از امتیازاتی برخوردار است و هم از صاحبان اتومبیل‌های برقی پشتیبانی می‌کند درحالی‌که منبع پایدار انرژی را برای اتومبیل در حال حمل‌ونقل فراهم می‌کند.
نور باد
آخرین مفاهیمی است که در پروژه‌ی بزرگراه هوشمند به اجرا در آمده است. برای این مفهوم، باد ناشی از عبور اتومبیل، توربین‌های بادی کوچک را در طول جاده فعال می‌کند. این توربین‌ها انرژی لازم برای روشن کردن لامپ‌های پیرامونی را فراهم می‌کنند. نور باد، یک کاربرد بی‌طرف انرژی است که باعث می‌شود خطوط جاده قابل‌مشاهده باشد و بعد دیگری را به تجربه‌ی تعاملی بزرگراه اضافه می‌کند.
سخن آخر
اهمیت وجود بزرگراه هوشمند علاوه بر ایمنی در حمل و نقل، ذخیره سازی و عدم هدر رفت میزان قابل توجهی از انرژی است که سالانه در بزرگ راه های سراسر جهان به هدر می رود. بزرگراه هوشمند، جایزه طراحی هلند و جایزه نوآوری اکسنچر را دریافت کرده است و برنده جوایز ایندکس ۲۰۱۳ است. این پروژه؛ ایده‌ای خلاقانه برای جاده‌های هوشمند فرداست، طرحی نوآورانه که زاویه دیدی تازه را با فرصت‌های جدید فن‌آورانه پیوند می‌دهد.
