تغییر سیستم طراحی شهری انگلیس با تهدید حقوق شهروندی

بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا، از ایجاد تغییراتی شگرف در سیستم طراحی شهرهای انگلستان خبر داده و هدف این اقدام را از میان برداشتن بحران‌های موجود در طراحی‌های گذشته اعلام کرده است.


به نقل از ایمنا، دولت بریتانیا ادعا کرده است که تغییراتی در سیستم طراحی شهری انگلستان به وجود خواهد آمد که در آن، خانه‌سازی به شیوه‌ای پایدار صورت خواهد گرفت این در حالی است که بسیاری از منتقدان استدلال می‌کنند در ایجاد این تغییرات، حقوق شهروندان بر تعیین چگونگی محل سکونت کنونی خود نادیده گرفته می‌شود علاوه بر این هیچ سخنی از سهیم‌سازی مردم در طراحی جدید شهری به میان نیامده که این مسئله نیز مهر تأییدی بر نادیده گرفتن حقوق آن‌ها است.

جلسات تغییر طراحی شهرهای انگلستان، تابستان سال گذشته به مدت ۱۲ هفته و با حضور اعضای شوراهای شهر این کشور برگزار شد و از همان ابتدا مخالفت‌های زیادی را در پی داشت. بسیاری از اعضا با تغییر سیستم طراحی مخالف بودند و علت مخالفت خود را نیز عاجز ماندن عموم مردم برای مشارکت در این پروسه معرفی می‌کردند. این در حالی است که دولت بریتانیا بارها از سهیم‌سازی شهروندان در طراحی‌های جدید سخن به میان آورده و ادعا کرده است مردم پا به پای اعضای شورای هر شهر به طراحی مناطق محل سکونت خود خواهند پرداخت.

 طراحی مناطق در سیستم جدید بریتانیا
بسیاری از منتقدان بر این باورند که در سیستم جدید طراحی شهری انگلستان، مردم هیچ نقشی در طراحی مناطق محل سکونت خود ندارند و باید تصمیمات دولت را بدون چون و چرا بپذیرند. این در حالی است که سال ۲۰۱۱ "قانون بومی‌گرایی" به تصویب رسید که بر مبنای آن، مردم باید بخش اعظمی از طراحی مناطق محل سکونت را بر عهده بگیرند. از نظر محققان بسیاری، این لایحه یکی از نوآوری‌های تاریخ بریتانیا بوده چرا که فرصت ایده‌پردازی در مورد سکونتگاه‌ها را به خود مردم واگذار کرده است. بدیهی است که سهیم‌سازی مردم در طراحی شهری می‌تواند مقامات را از مشکلات موجود در هر منطقه آگاه کند و به رفع آن‌ها سوق دهد.

جالب است بدانید که تا کنون بیش از دو هزار و ۷۰۰ طرح با مشارکت حدود ۱۲ میلیون نفر از مردم انگلیس اجرا شده است که البته بسیاری هم‌اینک با حضور شهروندان انگلیسی در حال انجام است. این اولین بار در تاریخ انگلیس بوده است که مردم با حضور پرشور خود، مناطق شهری را مطابق میل خود طراحی کرده و در فرآیند پیاده‌سازی آن‌ها نیز شرکت کرده‌اند.

طرحی که دولت بریتانیا در تابستان سال ۲۰۲۰ برای طراحی شهری ارائه داد، پرده از واقعیات متعددی برداشت که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به قابلیت افزایش تأمین مسکن، بهبود کیفیت سازه‌ها و برآورده کردن نیاز بیشتر مردم اشاره کرد. با این حال متأسفانه در این طرح، حقوق مردم از جنبه‌های مختلف نادیده گرفته شده و نوعی تهدید برای رضایتمندی شهروندان به شمار می‌رود.

شواهد حاکی است که طراحی مناطق شهری می‌تواند روابط بین جوامع را با یکدیگر و با مقامات شهری بهبود ببخشد که این امر به سهم خود منجر به ظهور نوآوری‌هایی می‌شود که می‌تواند بیشترین تغییرات مثبت را در یک منطقه به وجود آورد و حتی دسترسی به مسکن مقرون به صرفه را ممکن سازد علاوه بر این زمانی که مردم در طراحی مناطق محل سکونت خود سهیم شوند کیفیت محله‌های شهری به طور قابل توجهی بهبود می‌یابد چرا که بر اساس نیاز ساکنان و توسط خود آن‌ها طراحی می‌شود.

در طرح جدیدی که تحت عنوان "تاتنهال (روستایی در انگلستان) و کلیسای منطقه" برای شهرستان چشایر در نظر گرفته شد، دو چالش اصلی یعنی حفاظت از فضاهای سبز و محیط‌های طبیعی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت قرار شد در این منطقه تنها تعداد ۳۰ خانه مسکونی وجود داشته باشد و سایر فضاها را پوشش سبز فراگیرد.

طراحی مناطق شهری انگلیس؛ فرصتی برای بهبود زندگی
به جرأت می‌توان ادعا کرد که طراحی شهری در سراسر نقاط دنیا از نقص‌های خاص خود برخوردار است و نمی‌توان هیچ شهری را بدون ایراد در نظر گرفت. بدون شک در طراحی دوباره شهرهای انگلیس بسیاری از مشکلات موجود در آن‌ها حل می‌شود که البته اگر مردم نیز در این پروسه سهیم شوند، اثربخشی طراحی جدید به حد اعلی می‌رسد. این که دولت به تنهایی برای بازطراحی این مناطق تصمیم بگیرد، آنگاه اعتماد بین شهرنشینان و دولت از میان می‌رود که این اتفاق زمینه را برای افزایش نارضایتی زندگی شهری فراهم می‌آورد.

درست عکس این قضیه زمانی اتفاق می‌افتد که مقامات محلی از ایده‌های مردم برای بهبود طراحی شهری بهره می‌گیرند، رضایت آن‌ها را جلب می‌کنند و از این طریق اعتماد بین خود و شهروندان را افزایش می‌دهند علاوه بر این چنانچه برنامه‌ریزان شهری مردم را در طراحی‌های مربوطه سهیم کنند، آنگاه بهتر می‌توانند مناطق محروم را شناسایی کنند و به تمرکز بیشتر بر بهبود زندگی در آنجا بپردازند.